Cuối tháng 2, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) dự đoán sẽ có khoảng 35 triệu ca mắc ung thư mới vào năm 2050, tăng 77% so với ước tính 20 triệu ca vào năm 2022. Điều này khiến gánh nặng bệnh ung thư toàn cầu gia tăng nhanh chóng. Bên cạnh việc tầm soát và điều trị dự phòng, theo Sanjay Gupta, phó giáo sư phẫu thuật thần kinh tại Trường Y Đại học Emory, chế độ ăn uống hàng ngày cũng quan trọng để ngăn ngừa căn bệnh này.
Trong chuyến thăm đến “Vùng xanh” Okinawa, nơi có số người sống trên 100 tuổi nhiều nhất thế giới, ông đã xác định phương pháp hỗ trợ quá trình trẻ hóa và kích thích “gene trường thọ của cơ thể”.
“Ẩn trong DNA của chúng ta có một gene tên FOXO3. Nó có thể trì hoãn quá trình lão hóa, nhưng cần được kích hoạt bằng loại thực phẩm phù hợp”, ông nói.
Các báo cáo khoa học trước đó cũng phát hiện chế độ ăn kiêng tại Okinawa giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, viêm nhiễm.
Theo Gupta, có ba loại thực phẩm người dân ăn thường xuyên, có thể kích hoạt gene kéo dài tuổi thọ, như sau:
Mướp đắng
Theo tiến sĩ Gupta, mướp đắng đã được người dân Okinawa sử dụng nhiều thế kỷ làm thức ăn cũng như một bài thuốc tự nhiên điều trị tiểu đường type 2. Mướp đắng chứa một chất dinh dưỡng thực vật là polypeptide-P, có khả năng làm giảm lượng đường trong máu. Hợp chất khác là charantin, có tác dụng làm tăng quá trình chuyển hóa glucose trong cơ thể.
Bên cạnh Nhật Bản, Ayurveda (y học cổ truyền của Ấn Độ giáo) và y học cổ truyền Trung Quốc từ lâu đã sử dụng mướp đắng vì tác dụng giải độc và thanh lọc máu. Vị đắng của quả mướp có tác dụng thanh nhiệt, làm mát cơ thể, đặc biệt tốt cho gan, túi mật, trị sỏi thận và giảm tích nước. Các đặc tính thanh lọc của loại quả này ảnh hưởng tích cực đến làn da, làm giảm tình trạng mụn trứng cá, bệnh chàm và bệnh vẩy nến.
Rong biển
Tại Nhật Bản, rong biển là một phần quan trọng trong chế độ ăn uống. Rong biển chứa nhiều chất xơ, chất béo omega-3, vitamin A, C, E và B. Ngoài ra, rong biển có lượng lớn khoáng chất như magie, kali, kẽm,…
Ngày càng nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy các thành phần và hợp chất trong rong biển có lợi ích cho sức khỏe. Nghiên cứu trên chuột cho thấy việc bổ sung rong biển vào chế độ ăn giúp cải thiện mức cholesterol trong máu, ngay cả khi chúng đang có chế độ ăn nhiều chất béo và cholesterol cao.
Phân tích khác chỉ ra rằng rong biển có tác dụng giảm cân và giảm huyết áp. Hàm lượng chất xơ cao hỗ trợ ngăn ngừa ung thư ruột kết, tiểu đường type 2, béo phì và bệnh tim mạch. Các hợp chất khác hỗ trợ chống oxy hóa mạnh.
Tảo
Ngoài rong biển, các dạng tảo khác cũng là phần quan trọng trong chế độ ăn uống của người Okinawa, có thể kích hoạt các gene kéo dài tuổi thọ. Tảo xanh chứa nhiều thành phần hoạt tính sinh học khác nhau, chẳng hạn phycocyanin, carotenoids, chất xơ và sterol thực vật, giúp giảm cholesterol toàn phần ở ruột và biểu hiện gene tạo mỡ ở gan.
Tảo xanh cũng giảm tình trạng viêm bằng cách ức chế hoạt động của một gene cụ thể, từ đó giảm sản xuất cytokine gây viêm. Loại thực vật này hạn chế quá trình hoạt động của peroxid hóa lipid, ngăn ngừa hình thành gốc tự do và chống lại stress oxy hóa.
Một nghiên cứu công bố năm 2021 trên Thư viện Y tế Quốc gia Mỹ cho thấy dùng 1-8 g tảo xoắn mỗi ngày có thể hỗ trợ điều hòa huyết áp tâm thu và tâm trương, đặc biệt với những người có mức huyết áp cao.
Dù cần thêm nghiên cứu, một số bằng chứng cho thấy sử dụng tảo có thể chống ung thư. Nghiên cứu trên động vật chỉ ra rằng tảo có thể làm, giảm kích thước khối u ở nhiều loại ung thư khác nhau.
Thục Linh (Theo Eating Well, CNN, Healthline, NCBI)