Có con hay không có con hạnh phúc hơn?

Đây cũng là lý do khiến những người không có con không cảm thấy thỏa mãn trong cuộc sống.

Nhưng điều này có đúng không? Câu trả lời vừa đơn giản vừa phức tạp. Sự thỏa mãn mà bạn cảm thấy trong cuộc sống, dù bạn quyết định sinh con hay không, phụ thuộc vào nhiều yếu tố.

Đầu tiên, chúng ta thử nhìn vấn đề từ lựa chọn không sinh con. Nói cách khác, bạn không cần phải có con mới hạnh phúc và mãn nguyện.

Các nghiên cứu ở những phụ nữ lựa chọn không có con cho thấy hầu hết họ đều ý thức tốt về bản sắc và cá tính của mình. Họ không cảm thấy bị phân định vai trò của mình trong gia đình, do đó họ có nhiều tự do và quyền kiểm soát hơn đối với cơ thể, cuộc sống và tương lai.

Phụ nữ không có con cũng có sự ổn định tài chính cao hơn – mặc dù không cần thiết phải có địa vị kinh tế xã hội cao hơn để hài lòng với quyết định không có con.

Nhìn chung, phụ nữ và nam giới không có con cũng ít căng thẳng hơn và cảm thấy hài lòng hơn trong cuộc hôn nhân của mình.

Có rất ít nghiên cứu về đàn ông độc thân và trải nghiệm của họ về quyết định không sinh con. Nhưng một nghiên cứu về những người đàn ông không có con theo lựa chọn cho thấy hầu hết đều hài lòng với quyết định của mình và hạnh phúc khi có nhiều tự do hơn trong cuộc sống. Chỉ một số ít bày tỏ sự hối tiếc về quyết định của mình, phần lớn là vì họ không có di sản.

Tuy nhiên, có nguy cơ là những người đàn ông không có con có thể bị giảm mức độ hài lòng về cuộc sống nói chung ở tuổi lớn hơn nếu họ thiếu sự hỗ trợ xã hội.

Nghịch lý làm cha mẹ

Mọi chuyện trở nên phức tạp hơn một chút khi chúng ta nhìn vào quyết định sinh con. Mặc dù cha mẹ chắc chắn có thể hạnh phúc và mãn nguyện trong cuộc sống, nhưng sự hài lòng mà họ cảm thấy với quyết định này thường thể hiện theo thời gian, và cũng có thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố mà họ không thể kiểm soát.

Ban đầu, nhiều bậc cha mẹ cảm thấy sức khỏe của mình bị suy giảm tạm thời sau khi có con – một hiện tượng được gọi là “nghịch lý làm cha mẹ”. Điều này là do em bé mới chào đời khiến cha mẹ bị thiếu những nhu cầu cơ bản – chẳng hạn như ngủ, ăn uống đầy đủ và gặp gỡ bạn bè. Đây là nguyên nhân dẫn đến sự bất mãn.

Mặc dù việc nuôi dạy con cái có thể khó khăn nhưng điều đó không có nghĩa là nó không thể mang lại hạnh phúc, niềm vui và ý nghĩa lớn lao hơn trong cuộc sống. Trải nghiệm nuôi dạy con thậm chí có thể dẫn đến một hình thức hạnh phúc sâu sắc được gọi là hạnh phúc eudaimonic. Đây là cảm giác bạn đã sống một cuộc đời đáng sống, khác biệt với cảm giác hạnh phúc ngắn hạn.

Cả nam giới và phụ nữ đều có thể trải nghiệm hạnh phúc eudaimonic tích cực khi họ trở thành cha mẹ. Nhưng đối với phụ nữ, sự gia tăng phúc lợi eudaimonic mà họ trải nghiệm cũng phụ thuộc vào mức độ cân bằng giữa nghĩa vụ nuôi dạy con cái với bạn đời của họ.

Đối mặt với sự hối tiếc

Một điều quan trọng khác mà mọi người lo lắng là liệu họ có hối hận vì không có con hay không.

Điều đáng yên tâm hơn là nghiên cứu ở những người lớn tuổi không có con cho thấy, nhiều người cho biết họ có mức độ hài lòng cao trong cuộc sống và khả năng phục hồi trước tình trạng sức khỏe tâm thần kém.

Có vẻ như yếu tố quan trọng nhất để bạn hài lòng với quyết định có con hay không có con phụ thuộc vào việc bạn có cảm thấy kiểm soát được quyết định đó hay không. Khi cảm thấy mình đã chọn đúng con đường, chúng ta có xu hướng chấp nhận các quyết định của mình và hài lòng hơn.

Tuy nhiên, điều gì sẽ xảy ra nếu sự lựa chọn đó bị tước đi khỏi bạn, hoặc bạn muốn có một đứa con nhưng không thể có được? Lúc đó bạn có thể hạnh phúc được không? Nghiên cứu cho thấy câu trả lời là “có”.

Giới chuyên gia đã điều tra tác động của việc không có con đối với 161 phụ nữ ở Vương quốc Anh muốn sinh con nhưng không thể vì nhiều lý do, chẳng hạn như không thể tìm được bạn tình hoặc vô sinh. Những người tham gia có độ tuổi từ 25 đến 75.

Nhìn chung, sức khỏe của những người tham gia không khác gì sức khỏe của người bình thường. Trong khi 12% mòn mỏi (nghĩa là họ sống mà cảm thấy không có mục đích), 24% lại khởi sắc về mặt tâm lý (nghĩa là họ có sức khỏe tâm thần ở mức cao nhất). Những người còn lại trải qua mức độ hạnh phúc vừa phải.

Điều thú vị là đối với một số người, việc đấu tranh để có con đã dẫn đến sự trưởng thành sau chấn thương tâm lý. Những phụ nữ có mức độ hạnh phúc cao nhất cho biết việc có thể tập trung vào những khả năng mới trong cuộc sống, ngoài việc làm cha mẹ, đã giúp họ cải thiện sức khỏe của mình.

Các nghiên cứu ở những người đàn ông không thể có con do vô sinh cho thấy nhiều người đã trải qua nỗi buồn – mặc dù nỗi buồn này giảm dần khi họ già đi. Nhưng tương tự như những phụ nữ vô tình không có con, việc tìm cách xác định lại bản sắc và vai trò của họ trong xã hội, ngoài vai trò làm cha, đã giúp nhiều người tìm thấy ý nghĩa và sự hài lòng trong cuộc sống.

Vậy làm cha mẹ có khiến chúng ta hạnh phúc hơn không? Việc không có con có khiến chúng ta đau khổ không? Câu trả lời cho những câu hỏi này không đơn giản. Hạnh phúc hay sự thỏa mãn mà chúng ta trải qua phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, trong đó có những yếu tố nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng ta.